Facebook Bağımlılığı Alarm Verici Düzeyde !

29 Ocak 2012 Pazar Günü Yazıldı;.




Facebook,  sosyal paylaşım sitesi olmaktan çıkıp hayatımızı etkileyen hâtta yönlendiren bir araç haline geldi. Bağımlısıyız, seviyoruz; ama neden?
Gamzer Özen
Dünyada en çok kullanılan sosyal paylaşım sitesi Facebook’un bugün 500 milyondan fazla aktif kullanıcısı bulunuyor. Her gün milyonlarca kişi bu siteye girerek, mesajlar yayınlıyor, videolar paylaşıyor, sosyalliğin tavanına vurduğu saatler geçiriyor.  Bilgisayar nasıl ağa bağlıysa, kişi de bilgisayara bağlanıyor.
Facebook bağımlılığının artması diğer sorunları da beraberinde getirmiş oldu. İnsanların kişiliklerini, evliliklerini ve sağlıklarını tehdit eder hale geldi. Son yıllarda yapılan araştırmalara göre en tehlikeli bağımlılık kabul edilen teknoloji bağımlılığı, kendisini en çok Facebook bağımlılığı olarak göstermektedir. Zararları ise kişinin kendisinde başlayıp tüm çevresine yayılmasıdır. Gençlerde asosyalliğe ve kişilik bozukluklarına, evli çiftlerde ise boşanma yüzdesini arttırmaktadır. Buna örnek olarakta ABD’de 2009 yılı sonlarında hazırlanan her boşanma dilekçesinden birinde “Facebook” gerekçesini belirtmelerini verebiliriz.
Yeni arkadaşlar, yeni çevre ve eski arkadaşları buluşturan ve yeni ilişkilerin başlangıcına vesile olan site, yeni arkadaşlıklara, evliliklere zemin oluşturabildiği gibi aynı zamanda evliliklerin ve ilişkilerin bitmesine de neden olabiliyor. Kanadadaki bazı akademisyenlerin yaptığı araştırmalar sonucunda, sosyal paylaşım siteleri ile kişiler, birlikte oldukları kişiler hakkında derin bir araştırmalar içerisine giriyorlar. Bu kişilerin zaman içerisinde davranışları kıskançlığa dönüşüyor ve bununla birlikte bu sitelerde geçirilen zaman daha da arttırılıyor. Kıskançlığın oluşmasına neden olarakta birlikte oldukları kişilerin listesinde birçok karşı cinsten arkadaşın bulunması veriliyor bu da ilişkiye zarar veriyor ve aynı zamanda bu kişiler sadece eşlerini değil, eşlerinin eskiden birlikte olduğu kişileri de takip ediyorlar.
Facebook bağımlılığının diğer bir olumsuz etkiside bireylerin kişiliğini etkilemesi. Özellikle aile içi ve dışarıda iletişim kurmayı başaramayan kişilerin kendilerini sanal ortamda ifade etmeleri ve arkadaşlık kurmaları daha kolay hale geliyor. Bu iletişim zamanla bağımlılığa dönüşmektedir. Aynı evi paylaşan kişiler birbiriyle konuşmayacak duruma gelerek iletişim kopukluğu yaşamaktadır. Zamanın nasıl geçtiğini fark edemeyen bağımlılar ekran karşısında sabahlayarak zamanın büyük bir bölümünü öldürüyor. Zamanla gündelik iş ve sorumluluklarınıda yerine getirmeyerek, kendini dış dünyaya tamamiyle kapatıyor. Dünyada ki  Facebook bağımlılığının ciddileşmesiyle Sırbistan’da ilk ‘Facebook bağmlılığı’ kliniği açılmış oldu. Facebook bağımlılığına yönelik tedavi sunan klinik, “like” bağımlılığının günden güne ciddileşmesiyle kurulmuş bir klinik. Kliniğe ilk başvuran ve ismi açıklanmayan kadın, başlangıçta ”like”ların zararsız olduğunu düşündüğünü, ama zaman ilerledikçe onları önemsemeye başladığını ve Facebook arkadaşları tarafından sadece en çok ”like” alabilecek linkler paylaştığını söyledi.
Bağımlılığın ilerki seviyelere gelmesiyle insan sağlığıda tehlikeye giriyor. Kullanıcılar üzerinde yapılan araştırmalar Facebook, Twitter gibi sosyal paylaşım sitelerinin stres kaynağı olduğunu söylüyor. Stres faktörünün ilerlemesi ile birlikte intihara kadar gidebildiği vurgulanıyor. Bunlara örnek olarak; Kız arkadaşından ayrılan bir gencin facebookta yaşadıklarının ruhsal durumunu astıma gidecek kadar etkilediği gözlendi. Ayrılmaya karar veren kızın genci arkadaş listesinden silmesinin ardından genç farklı bir isimle oturum açıyor ve ardındak kıza arkadaşlık isteği gönderiyor. Kabul edildikten sonra fotoğraflara bakarken neffesiz kalıyor. Astım teşhisi konulan gencin Facebook’a girmesi yasaklanmış. Bir diğer örnek ise Abu Dabi’de öğretmenlik yapan Emma Jones adındaki genç kız. Eski erkek arkadaşı genç öğretmenin çıplak fotoğrafını Facebook’ta yayınlayınca genç kız intihar etti. Bir diğer örnek ise İngiltereden Facebook sayfasında uğradığı hakaretlere dayanamayan 15 yaşındaki genç kız intihar ediyor. Bunun gibi birçok örnek çoğaltılabilir.
Bağımlılığın ileriki seviyelere gelmesiyle insan sağlılığıda tehlikeye giriyor. Bazı Facebook kullanıcıları üzerinde yapılan araştırmalar, sosyal paylaşım sitelerinin stres kaynağı olabileceğini ortaya koyuyor. Bu noktada Facebook ve benzeri sosyal paylaşım siteleri gerçek amacından saparak yaşamı etkileyen ve yönlendiren bir araç haline geliyor. Bunun sebebi Facebook ve diğer sosyal paylaşım sitelerinin kendilerimi yoksa kullanıcılar mı?
Sosyolog, Gamze Yılmaz sosyal paylaşım ağlarının bağımlılık yapmadığı sürece bir sorun teşkil etmediğini söylüyor. “İnsanla Facebook, Twitter ve diğer sosyal medya iletişim araçlarıyla birçok kişiye ulaşabiliyor. Eski arkadaşlarınızı bulup onlarla sohbet edebiliyorsunuz, yeni insanlarla tanışıp iletişim kurabiliyorsunuz, ancak bunu bağımlılığa dönüştürmemek gerekiyor. İnsanlar, sosyal medya araçlarını ve interneti kullanırken çok fazla zaman öldürmemek adına kendilerine sınırlamalar getirebilirler, eğer bunu başaramıyorlarsa bir uzmandan yardım isteyebilirler. Çünkü Twitter, Facebook gibi sitelerin aşırı kullanımı çok önemli bir problem haline gelebiliyor zamanla. İnsanlara dinlenirken birçok kişiye aynı anda ulaşabilmek kolay gibi gözükebilir ama birebir iletişimin olmadığı bir ortamda doğru bir iletişimden bahsetmemiz mümkün değil. Mimiklerin, tavırların olmadığı bir ortamda samimiyetten bahsetmek mümkün değil. Ayrıca bu şekilde yanlış anlaşılmalarda söz konusu olabiliyor”
Her yaptığınızı paylaşmak, bir özgüven problemidir.
Gamze Yılmaz, Facebook, Twitter gibi sitelerde çok fazla zaman geçirip her yaptıklarını paylaşanların ciddi derecede kişilik sorunları yaşayabileceğini vurguluyor. “Bu sitelerde çok fazla zaman geçirip sürekli çevrimiçi kalmak bireyin kendi kişilğine yaptığı bir tehdit aslında. Her yaptığınızı yazmak, her gittiğiniz görüştüğünüz kişilerin fotoğraflarını koyup ve bunlara bir yorum ve beğeni beklemek bir özgüven problemi. Eleştirilmekten, beğenilmemekten korkuyorsak ortada çok ciddi problemler var demektir. İnsanlar bu siteleri neden kullandıklarına dair dikkat edecek olurlarsa daha sağlıklı iletişim kurabilirler. Sanal iletişimin olduğu bir yerde ne sağlıklı bir iletişim kurabiliriz ne de başka insanlara güvenebiliriz. Doğru ve doğal iletişim kurmakta fayda var.
Facebook kullanıcıları diğer insanların hayatlarını merak ediyor
Facebook aktif kullanıcı sayısının tavan yaptığı bu dönemde, ABD’de Facebook, Twitter gibi sosyal ağların neden bu kadar çok kullanıldığına dair bir araştırma yapılıyor. Araştırma sonuçlarına göre kullanıcıların yüzde 70 gibi büyük bir çoğunluğu Facebook’u “diğer insanların hayatlarını, paylaştıklarını ve fotoğraflarını merak ettikleri için kullanıyor” Eski arkadaşlarının nerden nereye geldiklerini, ya da eskiden birlikte olduğu insanların ne yaptıklarını kimlerle birlikte olduklarını ve hayatlarının nasıl değiştiğini merak ettikleri için kullanıyorlar. Facebook duvar sayfalarını inceleyip arkadaşlarının resimler hakkında yaptıkları yorumları okuyup onların hayatlarını yakından izlemeyi tercih ediyorlar.
Erkeklerin ve kadınların Facebook kullanım amacı farklı
Araştırmalar Facebook’un arkadaşlar, aile ve meslek arkadaşları arasındaki yüz yüze iletişimin yerini alamadığını gösteriyor. Aynı zamanda araştırmaya göre erkekler ve kadınların Facebook’u kullanma amaçlarının farklı olduğu belirtiliyor. Kadınlar Facebook’u daha çok iletişim aracı olarak kullanırken, erkekler için Facebook daha çok fonksiyonel bir araç. Örneğin kadınlar daha çok fotoğraflar yükleyip, arkadaşlarının fotoğraflarına yorum yapmayı tercih ederken, erkekler ise daha çok hobileriyle ilgili resimler ve siyasi linkler paylaşmayı tercih ediyorlar.
Facebook’u neden kullanıyorsunuz ?
“ Arkadaşlarımın ne düşündüğünü merak ediyorum, onlarla iletişim içinde olmamı sağlayan bir araç. Eski arkadaşlarımı bulma fırsatım oluyor Facebook sayesinde. İlkokul arkadaşlarımı bulmamı sağladı. Facebook olmasaydı onları asla bulamazdım. Messenger sayesinde pek mümkün olmuyor böyle şeyler”Volkan Akbulut (22) Maltepe Üni. Radyo, Televizyon ve Sinema
“Arkadaşlarımla bağlantıda kalmak için telefon uygulaması sayesinde SMS lere ödeme yapmak zorunda kalmıyorum. Arkadaşlarının hayatlarına bir şekilde ortak oluyorsun. Facebook çok samimi bir ortam”Gökmen Kaya (22) Bahçeşehir Üni. Gazetecilik
“Sohbeti seviyorum. Messenger aynı işlevi görüyor ama Facebook’ta daha güzel paylaşımlar, yorumlar oluyor. Merak uyandıran şeyler var. Mesela erkek arkadaşımın ne paylaştığını merak ediyorum, sinir olduğum insanlar var onların paylaştığı yorumları merak ediyorum bi nevi popüleritesini ölçüyorum. Neden merak ettiğimi bilmiyorum ama hoşuma gidiyor ve eğleniyorum” Seval Pala (22) Çanakkale 18 Mart Üni. İşletme
“Mecburiyetten kullanıyorum. Herkese toplu olarak ulaşmamın tek yolu Facebook” Duygu Biner (23) Osmangazi Üni. Ekonometri
“Hocalarım, arkadaşlarım herkes orda. Artık bütün duyurular Facebooktan yapılıyor, dersin iptal olduğunda bile duyurular Facebooktan yapılıyor”Gizem Yaman (23) Trakya Üni. Biyoloji
Facebook sürekli gelişiyor ve kendini yeniliyor
Facebook, Twitter gibi çok zaman harcanan sosyal paylaşım sitelerinin zamanla bağımlılık yaptığını ve birçok tehlikelere yol açabileceği konusunda görüşler ortaya atılmış durumda. Buna karşılık uzmanlar aynı zamanda  Facebook, Twitter ve diğer sosyal paylaşım sitelerinin doğru ve zamanda kullanıldığında birçok zararlı etken arasında aksine yararlı olabileceğine dikkat çekiyor. İletişim çağında büyük rol oynayan internet ve sosyal paylaşım araçlarının kişiler arasındaki bağları yıpratmadığı, aksine farklı yaş guruplarındaki insanlar arasında bağları daha da güçlendirdiği iddia ediliyor. Zararları kadar yararlarınında üzerinde duran uzmanların ortaya attığı iddialar dikkat edilmesi gereken noktalar içeriyor. Uzmanlar Facebook’un farklı tüm ağları ve sosyal paylaşım alanlarını bir araya getirdiğini iddia ediyor. İnsanların kendilerini farklı yollarla arkadaşlarına, ailesine ve meslektaşlarına  sunabilime olanağı tanıyor. Facebook faaliyetlerinin tek tip olmaması ve sürekli gelişip kendini yenilemesi ve modern çağıda bunun bir ihtiyaç haline gelmesi insanları yeni alışkanlıklara ve yeni şeyler öğrenme merakına sürüklüyor.
Kaynak






Kaynak: bilet. bahçeşehir.edu

Hiç yorum yok: